تهرون که میگن شهر قشنگیه؟
سه روز به شروع امتحانات پایان ترم بیشتر نمونده، درسهای این ترم با تمام تعقیبات و دنباله هاش که تموم بشه، باید شروع کنم به خوندن برای کنکور فوق. دلم میخواد تهران قبول بشم. به قول یکی از دوستام تهران در مقایسه با مشهد_محل سکونت من_ یک شهره؛ یک شهر واقعی.
تفاوت مشهد با تهران در چیست؟
قدرت مذهب در یک شهر مذهبی مسلما بیش از شهرهای دیگر است. چرا که نهادها و مؤسسات مذهبی دولتی و غیردولتی در این شهرها بیشترند و از آنجا که با تمرکز هواخوهان مذهبی در این شهرها –به صورت همیشگی یا متناوب- مواجهیم، حمایت مردمی از فعالیتهای این مراکز بسیار بالاست. هر چه از عمر این نهادها میگذرد، به دلیل اینکه از جمله سازمانهایی هستند که تغییرات سیاسی کشور تاثیرچندانی بر آنها ندارد، از قدرت تشکیلاتی بالاتری برخوردار میشوند. یک نمونه قابل توجه و تامل در مشهد "آستان قدس رضوی" است. که نقش رو به رشدی در فعالیتهای كشاورزي، صنعتی، عمرانی و فرهنگی در سطح شهر مشهد داشته. بزرگترین کتابخانه و موزه شهر در حرم است و زیر نظر آستان قدس، دانشگاه علوم اسلامي رضوي، دانشگاه امام رضا(ع)، مؤسسه آفرينشهاي هنري ورسانه هاي صوتي وتصويري، مؤسسه چاپ وانتشارات آستان قدس رضوي و یک مجموعه بزرگ ورزشی نمومه های از مراکز آستان قدس است.
یکی از دلایل ایجاد و ادامه حیات جدی اینگونه مراکز حمایت همین نهادهای مذهبی است. ولی بهرحال برای استفاده از آنها، افراد ملزم به رعایت قوانین نهادهای مذهبی میگردند، مثل اجباری بودن پوشش چادر در کتابخانه و موزه حرم. (تازه داشتن شرایط لازم برای به عضویت پذیرفته شدن در این مراکز از رعایت قوانین پس از عضو شدن سخت تر است!)
نگاهی به مراکز تفریحی سطح شهر، نگرش و دیدگاههای برنامه ریزان شهری مشهد را به خوبی نشان میدهد و بررسی رفتارهای ساکنین و مسافرین آن و آمارگیری از جمعیت آنان در مکانهای اجتماعی گوناگون در مناسبتهای رسمی و غیر رسمی مختلف، نگرش و تمایلات مردمی را.
بر اساس اطلاعات سازمان ایرانگردی و جهانگردی خراسان، مراکز زیارتی و سیاحتی مشهد به قرار زیر است:
- حرم حضرت رضا
- قدیمیترین مدرسه های شهر (در مجاورت مسجد گوهرشاد، که جزو حرم شده)
- مسجد هفتاد و دو تن
- گنبد خشتی (مقبره یکی از سادات موسوی)
- مقبر پیر پالاندوز (واقع در ضلع شرقی حرم، مدفن یکی از عرفای شیعه)
- خواجه ربیع (مقبره یکی از سرداران زاهد صدر اسلام)
- گنبد سبز(مقبره یکی از شیوخ ذهبیه)
- خواجه اباصلت و خواجه مراد (واقع در مجاورت بهشت رضا، مقابر دو تن از یاران و معاصران حضرت رضا)
و آرامگاه نادری، آرامگاه فردوسی و کلات نادری، به اضافه پارک ملت، طرقبه، شاندیز، سد گلستان و پارک کوهسنگی.
اما راجع به چگونگی استفاده از این اماکن، که توسط نهادهای دیگر مشخص میشود یا به وسیله مردم تبدیل به عرف می شود:
- درسته در لیست بالا به عبارت زیارتی، صفت سیاحتی هم معمولا اضافه میشه، اما شما نمی تونید در شکل و هیأت یک توریست که کلاه و عینک آفتابی داره، شلوارک سبز پوشیده و صندل بدون جوراب پاشه و ناخنهاش رو لاک زده، مرتب از در و دیوار این بناها عکس بگیرید. هر کسی اینجاها میره برای زیارت میره و حضور یک توریست خیلی پذیرفته نیست، به علاوه اینکه در اماکن متعلق به حرم پوشش چادر برای خانمها نباید فراموش بشه.
-خیلی خوشحال نباشید که با یک جمع دختر و پسر یا تنها در معیت یک دوست با جنسیت مخالف خود، میتونید لااقل از تفریحگاههای مشهد لذت ببرید. چون با برخوردهای شدید نیروی انتظامی خیال خامتون کاملا از دماغتون در میاد. (شاید اینگونه برخوردهای در مقاطع زمانی خاصی در شهرهای دیگه هم وجود داشته باشه، ولی در مشهد خیلی شدیدتره. در عین حال که معمولا نگاه سرزنشگر و ملامت کننده شهروندان نیز چاشنی ماجراست.)
-یکی دو سال پیش با کاشتن چند شهید گمنام بالای کوه کوهسنگی، اسم این پارک به "جبل النور" تغییر یافت. از آن موقع، اگر صبحهای جمعه برای ورزش به اونجا برید، در حالیکه لباس کوتاه و راحتی احتمالا به تن دارید و موسیقی نشاط انگیز و هیجان آوری دارید گوش میکنید، خانمهای چادر به سر و آقایونی رو با ریش و محاسن و کت و شلوار میبینید که از کنار شما رد میشند. اینها دارند به بالای کوه میرند تا در مراسم دعای ندبه شرکت کنند، اگر هدفون رو از گوشتون دریارید، در حین فعالیتهای ورزشی شما هم از دعای ندبه میتونید فیض ببرید.
-برای بخش قابل توجهی از ساکنان مشهد، حرم امام رضا هم برای شادیهاست، هم غمها. چه سال بخواد نو بشه، چه وصلتی بخواد صورت بگیره، چه عزیزی از دست رفته باشه، چه دلی گرفته باشه، یا برای گذراندن یک بعدازظهر تعطیل.
تفاوت مشهد با تهران در چیست؟
قدرت مذهب در یک شهر مذهبی مسلما بیش از شهرهای دیگر است. چرا که نهادها و مؤسسات مذهبی دولتی و غیردولتی در این شهرها بیشترند و از آنجا که با تمرکز هواخوهان مذهبی در این شهرها –به صورت همیشگی یا متناوب- مواجهیم، حمایت مردمی از فعالیتهای این مراکز بسیار بالاست. هر چه از عمر این نهادها میگذرد، به دلیل اینکه از جمله سازمانهایی هستند که تغییرات سیاسی کشور تاثیرچندانی بر آنها ندارد، از قدرت تشکیلاتی بالاتری برخوردار میشوند. یک نمونه قابل توجه و تامل در مشهد "آستان قدس رضوی" است. که نقش رو به رشدی در فعالیتهای كشاورزي، صنعتی، عمرانی و فرهنگی در سطح شهر مشهد داشته. بزرگترین کتابخانه و موزه شهر در حرم است و زیر نظر آستان قدس، دانشگاه علوم اسلامي رضوي، دانشگاه امام رضا(ع)، مؤسسه آفرينشهاي هنري ورسانه هاي صوتي وتصويري، مؤسسه چاپ وانتشارات آستان قدس رضوي و یک مجموعه بزرگ ورزشی نمومه های از مراکز آستان قدس است.
یکی از دلایل ایجاد و ادامه حیات جدی اینگونه مراکز حمایت همین نهادهای مذهبی است. ولی بهرحال برای استفاده از آنها، افراد ملزم به رعایت قوانین نهادهای مذهبی میگردند، مثل اجباری بودن پوشش چادر در کتابخانه و موزه حرم. (تازه داشتن شرایط لازم برای به عضویت پذیرفته شدن در این مراکز از رعایت قوانین پس از عضو شدن سخت تر است!)
نگاهی به مراکز تفریحی سطح شهر، نگرش و دیدگاههای برنامه ریزان شهری مشهد را به خوبی نشان میدهد و بررسی رفتارهای ساکنین و مسافرین آن و آمارگیری از جمعیت آنان در مکانهای اجتماعی گوناگون در مناسبتهای رسمی و غیر رسمی مختلف، نگرش و تمایلات مردمی را.
بر اساس اطلاعات سازمان ایرانگردی و جهانگردی خراسان، مراکز زیارتی و سیاحتی مشهد به قرار زیر است:
- حرم حضرت رضا
- قدیمیترین مدرسه های شهر (در مجاورت مسجد گوهرشاد، که جزو حرم شده)
- مسجد هفتاد و دو تن
- گنبد خشتی (مقبره یکی از سادات موسوی)
- مقبر پیر پالاندوز (واقع در ضلع شرقی حرم، مدفن یکی از عرفای شیعه)
- خواجه ربیع (مقبره یکی از سرداران زاهد صدر اسلام)
- گنبد سبز(مقبره یکی از شیوخ ذهبیه)
- خواجه اباصلت و خواجه مراد (واقع در مجاورت بهشت رضا، مقابر دو تن از یاران و معاصران حضرت رضا)
و آرامگاه نادری، آرامگاه فردوسی و کلات نادری، به اضافه پارک ملت، طرقبه، شاندیز، سد گلستان و پارک کوهسنگی.
اما راجع به چگونگی استفاده از این اماکن، که توسط نهادهای دیگر مشخص میشود یا به وسیله مردم تبدیل به عرف می شود:
- درسته در لیست بالا به عبارت زیارتی، صفت سیاحتی هم معمولا اضافه میشه، اما شما نمی تونید در شکل و هیأت یک توریست که کلاه و عینک آفتابی داره، شلوارک سبز پوشیده و صندل بدون جوراب پاشه و ناخنهاش رو لاک زده، مرتب از در و دیوار این بناها عکس بگیرید. هر کسی اینجاها میره برای زیارت میره و حضور یک توریست خیلی پذیرفته نیست، به علاوه اینکه در اماکن متعلق به حرم پوشش چادر برای خانمها نباید فراموش بشه.
-خیلی خوشحال نباشید که با یک جمع دختر و پسر یا تنها در معیت یک دوست با جنسیت مخالف خود، میتونید لااقل از تفریحگاههای مشهد لذت ببرید. چون با برخوردهای شدید نیروی انتظامی خیال خامتون کاملا از دماغتون در میاد. (شاید اینگونه برخوردهای در مقاطع زمانی خاصی در شهرهای دیگه هم وجود داشته باشه، ولی در مشهد خیلی شدیدتره. در عین حال که معمولا نگاه سرزنشگر و ملامت کننده شهروندان نیز چاشنی ماجراست.)
-یکی دو سال پیش با کاشتن چند شهید گمنام بالای کوه کوهسنگی، اسم این پارک به "جبل النور" تغییر یافت. از آن موقع، اگر صبحهای جمعه برای ورزش به اونجا برید، در حالیکه لباس کوتاه و راحتی احتمالا به تن دارید و موسیقی نشاط انگیز و هیجان آوری دارید گوش میکنید، خانمهای چادر به سر و آقایونی رو با ریش و محاسن و کت و شلوار میبینید که از کنار شما رد میشند. اینها دارند به بالای کوه میرند تا در مراسم دعای ندبه شرکت کنند، اگر هدفون رو از گوشتون دریارید، در حین فعالیتهای ورزشی شما هم از دعای ندبه میتونید فیض ببرید.
-برای بخش قابل توجهی از ساکنان مشهد، حرم امام رضا هم برای شادیهاست، هم غمها. چه سال بخواد نو بشه، چه وصلتی بخواد صورت بگیره، چه عزیزی از دست رفته باشه، چه دلی گرفته باشه، یا برای گذراندن یک بعدازظهر تعطیل.
